فهرست مطالب

مطالعات روانشناختی - سال ششم شماره 4 (پیاپی 21، زمستان 1389)

فصلنامه مطالعات روانشناختی
سال ششم شماره 4 (پیاپی 21، زمستان 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/10/11
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمد راضی مرادی، احمد اعتمادی، الهام نعیم آبادی صفحه 11
    پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مشاوره گروهی براساس نظریه انتخاب ویلیام گلاسر با دانش آموزان قربانی، به منظور افزایش توان مقابله با رفتارهای قلدرانه دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهر تهران انجام شده است. روش پژوهش، نیمه تجربی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان مناطق 22 گانه آموزش و پرورش شهر تهران را شامل بود که به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ایچند مرحله ای ابتدا یکی از مناطق انتخاب و سپس از آن منطقه یکی از مدارس انتخاب شد و سپس با اجرای مقیاس قربانی قلدری (B.V.S) از میان دانش آموزانی که بالاترین نمره را کسب کردند و به عنوان قربانی قلدری شناخته شده بودند، 30 نفر به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل جای گرفتند، سپس مشاوره گروهی به شیوه نظریه انتخاب به مدت 10 جلسه 60 دقیقه ای در میان گروه آزمایش اجرا شد. گرد آوری داده ها به کمک مقیاس قربانی قلدری، پیش از جلسات و پس از آن انجام شد و درباره نتایج بحث و بررسی شد. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون (t) گروه های مستقل، تجزیه و تحلیل شد و تفاوت معناداری بین میانگین نمرات در گروه آزمایش و کنترل مشاهده شد. مشاوره گروهی به شیوه نظریه انتخاب،برای مقابله با رفتارهای قلدرانه اثربخش بوده است و کاهش قربانی شدن دانش آموزان در مقابل رفتارهای قلدرانه را در پی داشته است.
    کلیدواژگان: نظریه انتخاب، قربانی قلدری، رفتارهای قلدرانه
  • لیلا چراغ ملایی، زهره خسروی، شکوه سادات بنی جمالی صفحه 37
    هدف پژوهش حاضر، مطالعه اثربخشی آموزش راهبرد خودنظارتی به کودکان در کاهش علائم مرضی دختران 12-6 ساله مبتلا به ADHD می باشد. برای تعیین اثربخشی این روش آموزشی، از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه استفاده شد. فرم معلم پرسشنامه CSI-4 را معلمان برای 326 دانش آموز دختر دبستانی تکمیل کردند و بر اساس آن 41 دانش آموز انتخاب شدند که در این مقیاس نمره برش بالاتر از 8 کسب کرده بودند. فرم والد پرسشنامه مذکور را نیز مادران این دانش آموزان منتخب تکمیل کردند و بر اساس آن از میان این دانش آموزان 25 دانش آموز انتخاب شد که در این مقیاس نیز نمره برش بالاتر از 8 را کسب کرده بودند. این کودکان بر اساس مؤلفه هایی نظیر سطح تحصیلات مادر و نمره کسب شده در پیش آزمون همتا شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایشی تحت کاربندی متغیر مستقل(6 جلسه آموزش راهبرد خودنظارتی به کودکان) قرار گرفت و گروه کنترل تحت کاربندی خاصی قرار نگرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا نمره تفاوت پیش آزمون و پس آزمون هر یک از آزمودنی های دو گروه محاسبه و سپس برای مقایسه میانگین های نمرات متغیر وابسته، از آزمون t برای گروه های مستقل استفاده شد. یافته ها بیان کننده این بود که طبق گزارش مادران، گروه آزمایشی که از آموزش راهبرد خودنظارتی به کودکان بهره برده بودند، نسبت به گروه گواه، کاهش معناداری در علائم مرضی ADHD نشان دادند، اما طبق گزارش معلمان تفاوت مشاهده شده بین دو گروه، از نظر آماری معنادار نبود. بنابراین، می توان براساس گزارش مادران نتیجه گرفت که آموزش راهبرد خودنظارتی به کودکان می تواند به عنوان مداخله ای سودمند در جهت کاهش علائم مرضی ADHD در دختران در نظر گرفته شود.
    کلیدواژگان: آموزش راهبرد خودنظارتی، اختلال ADHD
  • مالک میرهاشمی *، حسن پاشا شریفی صفحه 57

    هدف اساسی این مطالعه، بررسی ارتباط ادراک اعضاء هیات علمی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی از محیط کار و سطح درگیری شغلی آنها است. برپایه مفروضه تحقیقات همبستگی و با اجرای پرسشنامه محقق ساخته محیط کار (مشتمل بر 11مولفه) و پرسشنامه درگیری شغلی (کانونگو، a 1982) در میان 214 عضو هیات علمی تمام وقت و نیمه وقت 5 واحد دانشگاهی که با روش تصادفی مرحله ای و طبقه ای انتخاب شده بودند، اطلاعات لازم جمع آوری شد. به طور کلی، نتایج حاکی از آن بود که ضرایب مربوط به مولفه های هویت تکلیف، سبک نظارتی و چالش شغلی همگی مثبت و معنادار است. به سخن دیگر، از بین 11 بعد محیط کار، تنها 3 بعد هویت تکلیف (001/0 P و 367/0=)، سبک نظارتی (001/0 P و 320/0=) و چالش شغلی (01/0 P و 188/0=) با درگیری شغلی اعضاء هیات علمی همبستگی معنی دار داشتند. بنابراین، براساس مولفه های محیط کار می توان مدلی را برای پیش بینی درگیری شغلی ارائه کرد.

    کلیدواژگان: محیط کار، درگیری شغلی، هیات علمی، دانشگاه
  • علیرضا آقا یوسفی، نسیم شریف صفحه 85
    هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل رابطه سبک های تفکر با بهزیستی شخصی بود. بدین منظور 200 نفر از دانش آموزان با تکمیل مقیاس سبک های تفکر- بعد کارکرد (استرنبرگ و واگنر، 1991) و نشانگر بهزیستی شخصی مقیاس بزرگسالان (کامینز، 2005) در این پژوهش شرکت کردند. برای تحلیل آماری داده های پژوهش از شاخص ها و روش های آماری شامل میانگین، آزمون t، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین سبک های تفکر قانونگذار و قضایی با بهزیستی شخصی همبستگی مثبت و رابطه معناداری وجود دارد، ولی نتایج رگرسیون نشان داد که سبک تفکر اجرایی پیش بینی کننده مناسبی برای بهزیستی نیست. در مجموع نتیجه گرفتیم با افزایش بهزیستی شخصی، دانش آموزان بیشتر به سبک های تفکر خلاق و تحلیل گر و کمتر به سبک تفکر اطاعت پذیر گرایش دارند.
    کلیدواژگان: سبک های تفکر، بهزیستی شخصی، دانش آموز
  • اعظم نوفرستی، حسن حمیدپور، خدیجه دروگر صفحه 105
    پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین گفتار خصوصی و خلاقیت در میان کودکان 6-4 ساله شهر تهران انجام شد. بدین منظور 111کودک (55 پسر و 56 دختر) 6-4 ساله، براساس روش نمونه گیری خوشهای چند مرحلهای از بین مهد کودکهای خصوصی شهر تهران انتخاب شدند. خلاقیت با استفاده از آزمون تفکر خلاق در عمل و حرکت (TCAM) سنجیده شد. گفتارخصوصی هر کودک بر اساس طرح رمز گردانی مانینگ به چهار طبقه گفتار نامربوط به تکلیف، گفتار مربوط به تکلیف غیر تسهیل گر، گفتار تقویتی/ مقابله ای و گفتار راه حلی طبقه بندی شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش با استفاده از آزمون خی دو نشان داد که بین گفتارخصوصی و خلاقیت رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین، بین دو جنس از نظر گفتار خصوصی تفاوت معناداری مشاهده نشد، اما پسران درمقیاس خلاقیت نمرات بالاتری به دست آوردند. براساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، به نظر می رسد، متغیرهای دیگری غیر از گفتار خصوصی در پدیدآیی خلاقیت نقش دارند.
    کلیدواژگان: گفتار خصوصی، خلاقیت، کودکان پیش دبستانی
  • مرضیه عارفی صفحه 125
    پژوهش حاضر در پی مقایسه ویژگی های روانی زنان زندانی (مجرمیت منکرات) با دیگر زنان زندانی (مواد مخدر و قتل) و همچنین زنان عادی بود. ویژگی های روانی مورد سنجش در این پژوهش شامل عزت نفس، مکان کنترل و اختلالات شخصیت (افسردگی، جامعه ستیزی، خودبیمارانگاری) بود. به همین منظور تمامی زنان زندانی در بند نسوان زندان مرکزی ارومیه به علت ارتکاب جرایم منکراتی، مواد مخدر و قتل بازداشت و نگهداری می شدند، انتخاب و آزمون شدند. تعداد زنان زندانی در زمان اجرای تحقیق 60 نفربود که 10 نفر با مجرمیت قتل، 31 نفر با مجرمیت مواد مخدر و 19 نفر با مجرمیت منکرات آزمون شدند. تحقیق حاضر از نوع علی- مقایسه ای بود. به همین دلیل از گروه کنترل استفاده شد. آزمودنی های گروه کنترل(25 نفر) از لحاظ متغیرهای سن، تحصیلات و شرایط اقتصادی-اجتماعی با گروه آزمایش همتا شدند. پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت، پرسشنامه مکان کنترل جولیان راتر، پرسشنامه اختلال شخصیت(MMPI) و پرسشنامه جمعیت شناختی محقق ساخته در گروه ها اجرا شد. نتایج تحلیل واریانس و آزمون های تعقیبی تفاوتهای معناداری را در متغیرهای عزت نفس، افسردگی، رفتار ضد اجتماعی، پارانوئید، خستگی روانی و خودبیمارانگاری زنان زندانی با زنان عادی نشان داد، اما مکان کنترل زنان زندانی با زنان عادی تفاوتی را نشان نداد.
    کلیدواژگان: زنان با مجرمیت منکرات، عزت نفس، مکان کنترل، آزمون MMPI
  • علی محمدزاده صفحه 147
    شناسایی تفاوت های جمعیت شناختی در شیوع شخصیت مرزی در جمعیت عمومی در تشخیص عواملی کمک کننده می باشد که سیر و سبب شناسی آن را تحت تاثیر قرار می دهند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر برخی از مؤلفه های جمعیت شناختی از قبیل تحصیلات والدین، تعداد اعضاء خانواده، تاهل، سن و ترتیب تولد بر شخصیت مرزی بود. بدین منظور نمونه ای به حجم 749 نفر (380 نفرگروه مذکر و 369 نفر گروه مؤنث) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایاز دانشکده های مختلف دانشگاه شیراز انتخاب و با مقیاس شخصیت مرزی (STB) آزمون شدند. یافته ها نشان داد که صفات شبه روان گسستگی مرزی در میان فرزندان متعلق به پدران با تحصیلات پایین، خانواده های پر جمعیت و گروه مجرد بیشتر دیده می شود. همچنین، سن، تحصیلات مادر و ترتیب تولد با صفات مرزی رابطه ای نشان ندادند. این یافته ها نقش عوامل جمعیت شناختی به ویژه عوامل خانوادگی در پدیدآیی یا تشدید صفات مرزی را خاطرنشان می کند.
    کلیدواژگان: شخصیت مرزی، خانواده، عوامل جمعیت شناختی، طبقه اجتماعی
|
  • Mohammad Razi Moradi Ahmad Etemadi , Elham Naeimabbadi, M.A Page 11
    The purpose of this study was to investigate the effectiveness of group counseling based on Glasser’s choice theory, on bully victimization male students in order to increase ability for encountering bulling behaviors among guidance school students in the city of Tehran. The research’s method was Quasi- experimental (pre – test, post – test with control group). The statistical population contains all of the students in 22 regions in Tehran city, that, by means of multi-stage random cluster sampling: one of the region and then one of the schools were selected. The bully victimization scale (B.V.S) was administrated then 30 students were selected from among the students recognized as victims. They were placed randomly in experimental and control groups. Group counseling based on Glasser’s choice theory was administered to the experimental group in ten 60 minutes sessions.The collected data were analyzed using t- test for independent groups and showed significant difference between the means scores in experimental and control groups.Group counseling, effectively increased ability for encountering bullying behaviors and decreased victimization of students.
  • Leila Cheraghmollaee, Zohreh Khosravi , Shokooh-Sadat Banijamali, Ph Page 37
    The present research aims to investigate the efficacy of self monitoring strategy training to children on decreasing the symptoms among girls 6-12 years old with ADHD. To evaluate the effectiveness of this method in decreasing the symptoms of ADHD, the pre-test and post-test plan with control group design was performed. Teacher’s form of Child Symptom’s Inventory (CSI-4) completed for 326 girls 6-12 years old by their teachers.41 students were chosen from those who had a cutoff point higher than 8 and parent’s form of Child Symptom’s Inventory completed by their mothers and 25 students were chosen from those who had a cutoff point higher than 8 and then randomly divided into two groups, self monitoring strategy training and control group. The experimental group received self monitoring strategy training while the control group did not receive any intervention. Based on mother's reports, the results revealed that, for the self monitoring strategy training group, ADHD symptoms was reduced significantly. But with basis of teacher's reports difference was not significant. Therefore, self monitoring strategy training is a useful intervention for reducing ADHD symptoms in children.
  • Malek Mirhashemi, Hasanpasha Sharifi Page 57

    Abstract: The main objective of this research was to study relationship between the work environment factors with job involvement in faculty members. Upon correlational studies and administrating Job Involvement (Kanungo, 1982a) on 214 faculty members at 5 Islamic Azad Universities data were collected. In general, results showed that relationships In other words, only 3 dimention of 11 dimensions of work environment had meaningful correlation: identity of task (B=0/367, P<0/001); surveillance style (B=0/220, P<0/001); and occupation challenge (B=0/188, P<0/01). Thas, a model can be suggested according to the components of work environment.

  • Alireza Agha Yousefi , Nasim Sharif, M. A Page 85
    The aim of this study was to examine the relationship between Thinking Styles and Personal Well-being. Therefore, Two hundred female students were included in this study. All participants were asked to complete the Thinking Styles Scale-Dimension of Function (Sternberg & Wagner, 1991) and the Personal Wellbeing scale- Adult (Mc Cummins, 2005). Analysis of the data involved both descriptive and inferential statistics including means, t-tests, Pearson correlation coefficients and regression analyses. The results revealed that creative Thinking Style was positively corrolated with Personal Well-being. The result of regression analysis showed that between Judicial and Executive Thinking Styles with Personal Well-being.It can be concluded that with increasing the personal well-being, Students have more tendency toward creative thinking styles and to have less tends to Judicial and Executive Thinking Styles.
  • Azam Noferesti Hasan Hamidpoor, Khadijeh Dorogar, M.A Page 105
    The present study was conducted to examine the relationship between private speech and creativity among 4-6 years old children. Subjects were 111 children (55 boys and 56 girls) who were selected through multi-stage sampling method from private preschool centers in Tehran. Creativity was measured by the TCAM. Children’s private speech was classified according to a modified schema by manning in which the categories were: task-irrelevant speech, non-facilitative task relevant speech, coping/reinforcing speech, solving speech. Data were analyzed by chi-square test. Results showed no significant gender differences in private speech. But, boys showed higher score on creativity. It seems, other variables except of private speech affected the creativity.
  • Marzieh Arefi Page 125
    This research compared psychological charactenstics of women prisoners (prostitutes) on the one hand, other women prisoners (drug addicted and murderers) and normal women, on the other. The psychological characteristics include self- esteem, locus of control, and personality disorders (depression, sociopath, and hypochondriasis. Thus, all the women prisoners in uremia central prison who were arrested because of prostitute, drug addiction, and murder were tested. The women prisoners were 60 including 10 with the crime of murder, 31 with the crime of drug addiction, and 19 with the crime of prostitution,. This research was conducted as a Causal- comparative research, thus a control group was used including 25 person who had the same state as the experimental group in terms of age, academic level, and socio-economic status. The instruments were used included: Cooper smith's self esteem, Rutter's L.O.C. and MMPI questionnaires with the demographic in formation. The results of analysis of variable and follow up tests showed that there were significant differences between women prisoners and normal women in the variables of self- esteem, depression, scciopath behaviour, paranoid, fatigue, and hypochondriasis. However, there was no difference between women prisoners and normal women in terms of locus of control.
  • Ali Mohammadzadeh Page 147
    Identifying differences in epidemiology of borderline personality in populations may help generate factors that could influence its cause and course. The aim of this study was to evaluate the relationship between some of the sociocultural background of the origin and the borderline personality features. A group of 749 normal participants (380 male and 369 female from collages of Shiraz University) took part in this research. Participants answered to borderline personality scale (STB). Results showed that children with lower parental (father) educations, over crowded and single families, had significantly higher scores in pseudo borderline. With respect to age, mother's education and birth order status, the results showed the effects of these factors were neglect able. These findings reiterate contribution of demographic and especially family factors in development or maintenance of borderline personality.